Monday, May 17, 2010

Futbol hakkındaki görüşlerim

Leviathan'daki son yazıya yaptığım yorumdur.

-------

Ben takım tutmayı yıllar önce bıraktım, çünkü ne futbolun kendisi ilgimi çekiyor ne de -eskiden- tuttuğum takımın başına gelenler. (Ve evet; avatarlarımdaki, hikayelerimdeki aslanların Galatasaray ile hiçbir ilgisinin olmadığını da yeri gelmişken belirteyim, zira Galatasaray'a karşı beslediğim bir sempati yok).

Çocukken tuttuğum takım Fenerbahçe'ydi. Ablam ve babam fanatik Fenerbahçelidir (özellikle ablam), çocukken inandığım şey neydi biliyor musunuz: Diğer takımların taraftarları genellikle kıro, kötü niyetli, hileci insanlardı (özellikle GS'liler), Fenerbahçe'ye karşı düşmanlığın getirdiği yakınlık vardı aralarında. Fenerbahçeliler de işte böyle Arleonumsu insanlardı. Hayır, ailemi bana bu düşünceyi doğrudan empoze etmekle suçlamıyorum, ama aralarındaki konuşmalardan çıkardığım sonuç buydu.

Büyüdükçe düşünmeye başladım, bu takımlar gerçekten de belirli insan gruplarını ve düşüncelerini mi temsil ediyor? İdeolojik görüş zıtlılıklarının insanların birbirine zarar vermesine neden olmasını anlayabiliyorum (altını çizeyim, bu doğru bir hareket değil kesinlikle, ama anlayabiliyorum yine de); ama bir futbol takımının ötekinden o bize karşımızdakini satırla doğratacak veya sahayı yaktıracak farkını göremiyorum. Anti-Fenerbahçelilerden en çok duyduğum şey Fenerbahçe'nin böyle hileyle, düzenbazlıkla filan yönetiliyor olması. E ama fanatik Fenerbahçeliler de "Evet, biz hile yapıyoruz, çünkü biz adi bir takımız" demiyorlar ki, onlar da hileden veya kendilerine karşı cephe alınmasından şikayetçiler (ve bahsettiğim şeyin FB'li taraftarların kendi içlerindeki konuşmalarıdır, başkalarına olan savunmaları değil). Sokakta birbirine giren taraftarlardan hangisi takımını hile yaptığı için tutuyor?

Benim teorim şu: İnsanlar kişisel değer yargılarını tuttukları takımla -ve zıtlıklarını da rakiplerle- özdeşleştiriyorlar, benim çocukken Galatasaraylıları algıladığım gibi. Heteroseksüelliğiyle övünen bir erkek, rakip takımın tribünlerinin tek ağızdan We Are The Champions'ı söylemesiyle dalga geçebiliyor mesela, tam tersi olarak açık görüşlü bir insan da karşı takımı magandalıkla filan suçlayabilir. Aynı milletten ve belki de aynı ideolojiden, birbirlerini tanımayan insanların birbirlerine kafa göz dalabilmesini başka türlü açıklayamıyorum: Bir gruba dahil olma ve diğer grupları zıt görüşlü düşmanlar olarak görme içgüdüsü.